Epidemie w Europie to główny temat kwietniowego numeru „Mówią wieki” . Michał Kopczyński we wstępie pisze: z punktu widzenia historyka doświadczenie epidemii jest podróżą w czasie. Wszystkie ograniczenia, którym dziś podlegamy, były kiedyś znane. Sebastian Petrycy w „Instrukcji jak się sprawować czasu moru” z 1613 r. doradzał m.in.: chroń się od obcowania z zarażonymi!
Kopczyński w artykule od powietrza, głodu, wojny… kreśli historię epidemii na naszym kontynencie od średniowiecza po współczesność. Prof. Andrzej Karpiński w tekście Strach przed dżumą w epoce wczesnonowożytnej pisze: strach jest z ważnych czynników ludzkiego doświadczenia. Boi się każdy. Jako właściwość naszej natury jest niezbędnym odruchem, będącym reakcją na zagrożenie. Nad pokrewnym problemem, ale w XIX i XX w. pochyla się dr Agnieszka Fihel w rzetelnie udokumentowanym tekście Ucieczka od strachu i przedwczesnej śmierci: przejście epidemiologiczne. Na koniec tego bloku polecamy Statek śmierci o rejsie amerykańskiego Leviathana podczas I wojny, na którym wybuchła epidemia grypy hiszpanki.
Drugi z tematów wiodących to Wiosna Ludów. Znajdziemy tu dwa artykuły Piotra Szlanty o rewolucji w Berlinie i we Wiedniu, a także prof. Przemysława Matusika i Kamila Ruszały o tych gwałtownych wydarzeniach połowy XIX wieku w Wielkopolsce i Galicji. Natomiast Herve Robin próbuje wyjaśnić dlaczego monarchia lipcowa we Francji upadła w trzy dni?
Ponadto: artykuł pod nieco mylącym tytułem Mazowsze i Podlasie – historia pewnej przyjaźni, w którym autor zauważa: drobna szlachta tych województw była sobie bliska pod względem kultury, języka, wyznania i majątku. Mimo to wzajemne stosunki bywały napięte… Anna Sumisławska przypomina karierę polityczną archeolog Gertrudy Bell, wiktoriańskiej damy aktywnej na Bliskim Wschodzie. Poznamy też sylwetkę dzielnego marynarza ORP „Gryf” Stanisław Pyrka. Przypomnimy też tekst prof. Jerzego R. Kaczyńskiego Uczty rzymskie okresu Cesarstwa.
W stałych działach: znawca tematyki, Tomasz Bohun w felietonie A mówili mu, żeby nie pił opisuje dyplomatyczne skutki śmierci z przepicia, zaś Maria Falińska opisuje Germańskie mity o warzeniu i spożywaniu piwa.
W comiesięcznym cyklu opracowanym wraz Narodowym Bankiem Polskim Ludzie i pieniądze: 1794 – 1914 dwa artykuły prof. Jarosława Czubatego dotyczące Księstwa Warszawskiego. W pierwszym z nich Państwo podatkowe po polsku, autor przypomina system fiskalny tych czasów, który wprawdzie miał kraj wprowadzić na drogę rozwoju, ale przede wszystkim spełnić oczekiwania cesarza Francuzów – rozbudowywać twierdze i utrzymywać armię… Ważką kwestię skuteczności ściągania podatków prof. Czubaty komentuje : w szlacheckiej mentalności nadal tkwić mogło wyraźne rozróżnienie między obowiązkiem ratowania ojczyzny w chwilach krytycznych i prozaiczną powinnością utrzymywania państwa. Kolejny artykuł profesora Czubatego dotyczący legendarnych Sum bajońskich gdzie przedstawia genezę tego zadłużenia i ocenia tę operację finansową: Umowa, obiecująca stronie polskiej zysk (…) na pozór wydawała się korzystna. W istocie skorzystał na niej Napoleon.
Magazyn Historyczny „Mówią wieki” ma już ponad 50 lat, można więc powiedzieć, że, choć to najstarsze pismo popularno-historyczne w Polsce, jesteśmy dopiero w wieku średnim, czyli - przyszłość przed nami. A za nami wieki dziejów powszechnych i rodzimych, ponieważ odmiennie od wielu pism zagranicznych nie zajmujemy się wyłącznie „historią krajową”. Tytuł pochodzi zresztą jeszcze sprzed II wojny światowej – tak nazywał się jeden z przedwojennych podręczników do historii. Nam przyswoiła go wybitna historyczka, prof. Maria Bogucka, pierwszy redaktor naczelny pisma stworzonego w roku 1958 przez grono warszawskich historyków. A za zadanie miał po prostu mówić prawdę, w formie przyswajalnej dla licznych u nas wielbicieli historii. Nad poziomem merytorycznym Magazynu czuwa Rada Redakcyjna złożona z samych świetnych nazwisk; prof.prof Andrzej Chwalba, Marcin Kula, Krzysztof Mikulski, Jacek Purchla, Andrzej Paczkowski, Henryk Samsonowicz, Jerzy Strzelczyk, Barbara Szacka, Janusz Tazbir, Wiesław Władyka
czytaj więcej
zwiń opis