Wiosną 1946 r. Europa była wykrwawiona i zdemolowana; druga wojna światowa zakończyła się niespełna rok wcześniej, można było mieć nadzieję, że teraz cały wysiłek pójdzie na odbudowę ze zgliszczy, a patronować temu będą wspólnie sojusznicy z Zachodu i Wschodu, którzy pokonali Trzecią Rzeszę i jej koalicjantów. Ludzie mieli prawo cieszyć się na pokój. Ale oto Winston Churchill, jeden z Wielkiej Trójki wojennych aliantów, w przemówieniu na uniwersytecie w amerykańskim Fulton, w marcu 1946 r., powiedział głośno to, co niektórzy jeszcze tylko przeczuwali: „Od Szczecina nad Bałtykiem po Triest nad Adriatykiem na kontynent opadła żelazna kurtyna. (…) Za tą linią pozostały wszystkie stolice starodawnych państw Europy Środkowej i Wschodniej: Warszawa, Berlin, Praga, Wiedeń, Budapeszt, Belgrad, Bukareszt, Sofia; sławne miasta i ludność wokół nich znalazły się w tym, co muszę nazwać sferą sowiecką”.
Józefowi Stalinowi nie wystarczyły ustępstwa zachodnich aliantów, którzy potrzebowali Związku Sowieckiego do rozprawy z nazistowskimi Niemcami. Choć „przywódca światowego proletariatu” ułatwił Hitlerowi rozpętanie II wojny światowej, to w ostatecznym wojennym rozrachunku w dużym stopniu odzyskał dla Rosji jej granice sprzed 1914 r. i ponownie wprowadził do języka polityki termin strefa wpływów. Granicę tej strefy postanowił teraz uczynić nieprzepuszczalną.
Tak oto 70 lat temu, wraz z opadnięciem – zgodnie z obrazową metaforą Churchilla – żelaznej kurtyny, zaczęła się w świecie zimna wojna. Był to stan konfrontacji między dwoma blokami polityczno-militarnymi, na których czele stały USA i ZSRR. Była to rywalizacja totalna: ideologiczna, polityczna, gospodarcza, kulturalna, sportowa, obyczajowa, poparta i spotęgowana wyścigiem zbrojeń nuklearnych i konwencjonalnych. Codzienność toczyła się w cieniu atomowego parasola; mocarstwa bowiem trzymały się we wzajemnym szachu jądrowym. Uniknęły co prawda bezpośredniej konfrontacji militarnej, ale stoczyły wiele wojen zastępczych w miejscach, gdzie krzyżowały się ich interesy.
Ostatecznie zimnowojenną konfrontację przegrał blok sowiecki: nie uniósł jej gospodarczo, brakło też chętnych gotowych umierać za komunizm i jego strefę wpływów. (Z tych samych przyczyn przestał istnieć ZSRR, który rozpadł się w 1991 r.).
Czy jednak ta historia się skończyła? Czytając ten „Pomocnik Historyczny”, poznając kulisy zimnej wojny, rozglądajmy się wokół siebie: czy nie pobrzmiewa coś znajomo, czy my czegoś już nie przerabialiśmy?
Polityka wydaje od kilkunastu lat cieszące się uznaniem czytelników wydania specjalne. Trzy główne linie to „Poradnik Psychologiczny”, „Niezbędnik Współczesny/Niezbędnik inteligenta” i „Pomocnik Historyczny”, a wśród pozostałych propozycji znajdują się takie jak „Trzymaj formę”, „Żyjmy lepiej” czy „Salon”.
Polityka wydaje od kilkunastu lat cieszące się uznaniem czytelników wydania specjalne. Trzy główne linie to „Poradnik Psychologiczny”, „Niezbędnik Współczesny/Niezbędnik inteligenta” i „Pomocnik Historyczny”, a wśród pozostałych propozycji znajdują się takie jak „Trzymaj formę”, „Żyjmy lepiej” czy „Salon”.
Zapoznaj się też z najnowszym wydaniem tygodnika „Polityka”.
