Kiedy 60 lat temu prezydent USA John F. Kennedy – jadący kabrioletem wśród wiwatujących tłumów w Dallas – został trafiony kulami snajpera, świat wstrzymał oddech. Obryzgany krwią różowy kostium Chanel, noszony przez siedzącą obok męża Jacqueline, stał się symbolem zamachu. Śmierć w dobie zimnej wojny dynamicznego, reformatorskiego przywódcy Stanów Zjednoczonych to najsłynniejsze współczesne zabójstwo polityczne. Niejedyne.
Postanowiliśmy przyjrzeć się także innym głośnym i brzemiennym w następstwa zamachom na przywódców państwowych od czasu ataku na życie JFK. Na ludzi u szczytu władzy decydujących o sytuacji społecznej i kursie politycznym w swoich krajach, wpływających na międzynarodowy układ sił. Ich śmierć miała konkretne skutki. Ta Kennedy’ego zmobilizowała społeczeństwo do kontynuowania demokratycznych reform – jego następca Lyndon B. Johnson zniósł segregację rasową i wprowadził program równych szans.
Zamachy zmieniały nastroje społeczne, ale i międzynarodowe sojusze, wstrząsały globalnym rynkiem, wywoływały konflikty zbrojne. Zabicie prezydenta Rwandy Juvénala Habyarimany w 1994 r. pociągnęło za sobą krwawą wojnę domową – bojówki Hutu zmasakrowały ponad 800 tys. Tutsi.
Skutki bywają dalekosiężne i nie do przewidzenia. Usunięcie w 1981 r. prezydenta Egiptu Anwara Sadata, starającego się po przegranej z Izraelem wojnie Jom Kippur zmienić sojusze i zbliżyć do USA, zaowocowało po 20 latach największym w historii zamachem terrorystycznym na WTC z 11 września 2001 r.
Dzisiejsza sytuacja na Bliskim Wschodzie też wyglądałaby inaczej, gdyby Icchak Rabin nie został zabity po wiecu w Tel Awiwie w 1995 r. Ten polityk, zręczny i skuteczny, podpisał porozumienie z przywódcą Organizacji Wyzwolenia Palestyny Jasirem Arafatem i dał realną nadzieję na wygaszenie konfliktu Izraela ze światem arabskim. Zamach ją przekreślił.
Najbardziej kompromitujące dla władz i służb mundurowych jest zastrzelenie w centrum stolicy premiera Szwecji Olofa Palmego. Śledztwo toczyło się bezowocnie od 1986 r., a jego wynik ogłoszony po 34 latach nikogo nie usatysfakcjonował.
Zabójstwa polityczne są często efektem nienawiści rozpalanej przez przeciwników, mają raz na zawsze zamknąć usta wrogom, są – jak to ujął dramaturg George Bernard Shaw – „ekstremalną formą cenzury”. Prześledźmy zatem najgłośniejsze z nich w ostatnich dekadach.
Zapraszamy do lektury
Jolanta Zarembina Redaktor wydania
Leszek Będkowski Redaktor Pomocników Historycznych
Jerzy Baczyński Redaktor naczelny POLITYKI
Polityka wydaje od kilkunastu lat cieszące się uznaniem czytelników wydania specjalne. Trzy główne linie to „Poradnik Psychologiczny”, „Niezbędnik Współczesny/Niezbędnik inteligenta” i „Pomocnik Historyczny”, a wśród pozostałych propozycji znajdują się takie jak „Trzymaj formę”, „Żyjmy lepiej” czy „Salon”.
Postanowiliśmy przyjrzeć się także innym głośnym i brzemiennym w następstwa zamachom na przywódców państwowych od czasu ataku na życie JFK. Na ludzi u szczytu władzy decydujących o sytuacji społecznej i kursie politycznym w swoich krajach, wpływających na międzynarodowy układ sił. Ich śmierć miała konkretne skutki. Ta Kennedy’ego zmobilizowała społeczeństwo do kontynuowania demokratycznych reform – jego następca Lyndon B. Johnson zniósł segregację rasową i wprowadził program równych szans.
Zamachy zmieniały nastroje społeczne, ale i międzynarodowe sojusze, wstrząsały globalnym rynkiem, wywoływały konflikty zbrojne. Zabicie prezydenta Rwandy Juvénala Habyarimany w 1994 r. pociągnęło za sobą krwawą wojnę domową – bojówki Hutu zmasakrowały ponad 800 tys. Tutsi.
Skutki bywają dalekosiężne i nie do przewidzenia. Usunięcie w 1981 r. prezydenta Egiptu Anwara Sadata, starającego się po przegranej z Izraelem wojnie Jom Kippur zmienić sojusze i zbliżyć do USA, zaowocowało po 20 latach największym w historii zamachem terrorystycznym na WTC z 11 września 2001 r.
Dzisiejsza sytuacja na Bliskim Wschodzie też wyglądałaby inaczej, gdyby Icchak Rabin nie został zabity po wiecu w Tel Awiwie w 1995 r. Ten polityk, zręczny i skuteczny, podpisał porozumienie z przywódcą Organizacji Wyzwolenia Palestyny Jasirem Arafatem i dał realną nadzieję na wygaszenie konfliktu Izraela ze światem arabskim. Zamach ją przekreślił.
Najbardziej kompromitujące dla władz i służb mundurowych jest zastrzelenie w centrum stolicy premiera Szwecji Olofa Palmego. Śledztwo toczyło się bezowocnie od 1986 r., a jego wynik ogłoszony po 34 latach nikogo nie usatysfakcjonował.
Zabójstwa polityczne są często efektem nienawiści rozpalanej przez przeciwników, mają raz na zawsze zamknąć usta wrogom, są – jak to ujął dramaturg George Bernard Shaw – „ekstremalną formą cenzury”. Prześledźmy zatem najgłośniejsze z nich w ostatnich dekadach.
Zapraszamy do lektury
Jolanta Zarembina Redaktor wydania
Leszek Będkowski Redaktor Pomocników Historycznych
Jerzy Baczyński Redaktor naczelny POLITYKI
Polityka wydaje od kilkunastu lat cieszące się uznaniem czytelników wydania specjalne. Trzy główne linie to „Poradnik Psychologiczny”, „Niezbędnik Współczesny/Niezbędnik inteligenta” i „Pomocnik Historyczny”, a wśród pozostałych propozycji znajdują się takie jak „Trzymaj formę”, „Żyjmy lepiej” czy „Salon”.
Zapoznaj się też z najnowszym wydaniem tygodnika „Polityka”.
