„Cóz tam, panie, w polityce?/ Chińcyki trzymają się mocno!?” – pyta Czepiec Dziennikarza w pierwszych słowach „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego (1901 r.). W ponad 100 lat po premierze słynnego dramatu odpowiedź brzmi: od 2013 r., wraz z dojściem do władzy w Chińskiej Republice Ludowej Xi Jinpinga, kraj ten odkurza koncepcję Jedwabnego Szlaku, czyli sieci traktów (handlowych i dyplomatycznych), które od starożytności łączyły dalekowschodnie cesarstwo z Azją Środkową i Europą. Współczesna inicjatywa Jednego Pasa i Jednej Drogi – jak przedsięwzięcie nazywają sami Chińczycy – ma im pomóc w zintensyfikowaniu relacji z Zachodem oraz – niejako po drodze – w poszerzeniu kręgu wpływów Pekinu na zaniedbanych w ostatnich stuleciach obszarach środkowej Azji.
To dobra okazja, by przypomnieć historię dawnego Jedwabnego Szlaku z Chin do Europy i z Europy do Chin. Jak powstał, czym był, jak funkcjonował? Przedstawiamy dzieje polityczno-społeczne w przestrzeni tego traktu, opisujemy władztwa dominujące na szlaku w kolejnych epokach, w tym różne polityczne struktury tworzone przez nomadów z Wielkiego Stepu. Gdy w wyniku m.in. odkrycia drogi morskiej z Europy do Indii lądowy Jedwabny Szlak stracił na znaczeniu – na peryferie historii wypadła też Azja Środkowa, ta cywilizacja rozdroży. Jest okazja, by przypomnieć i jej dzieje, skoro centralna część Eurazji znów zyskuje na znaczeniu. Odbyć – z naszym „Pomocnikiem Historycznym” w ręku – wielką podróż przez stulecia i rozległe terytoria środkowej Azji, dziś wielki tygiel nowych państw, narodów, tożsamości.
Jedwabny Szlak to w najszerszym kontekście historia relacji handlowych i politycznych Chiny–Zachód. W starożytności i w średniowieczu – w epokach karawan i karawanserajów – na traktach handlowych operowali liczni pośrednicy; w efekcie finalni uczestnicy transakcji często niewiele o sobie wiedzieli. A jak jest z tą wiedzą obecnie, w epoce kontenerów i technologii 5G? I to jest trzeci składnik naszej opowieści: co myślą o sobie nawzajem ludzie Zachodu i Chińczycy w XXI w., gdy aspirujący do roli światowego mocarstwa Pekin wszedł na nowy eurazjatycki szlak? Jak to odpowiedział Dziennikarz Czepcowi w dramacie Wyspiańskiego: „A to czytaj, kto ciekawy;/ wiecie choć, gdzie Chiny leżą?”.
Zapraszamy do lektury
Jerzy Baczyński
Redaktor naczelny POLITYKI
Leszek Będkowski
Redaktor POMOCNIKÓW HISTORYCZNYCH
Polityka wydaje od kilkunastu lat cieszące się uznaniem czytelników wydania specjalne. Trzy główne linie to „Poradnik Psychologiczny”, „Niezbędnik Współczesny/Niezbędnik inteligenta” i „Pomocnik Historyczny”, a wśród pozostałych propozycji znajdują się takie jak „Trzymaj formę”, „Żyjmy lepiej” czy „Salon”.
Zapoznaj się też z najnowszym wydaniem tygodnika „Polityka”.
czytaj więcej
zwiń opis